We werken voor bestuurders, hoge ambtenaren en andere leidinggevenden, geven raad en voeren opdrachten uit. In ons werkzame leven komen we zo principalen tegen met wie we van alles beleven en van wie we ook veel leren. In deze rubriek halen we telkens een betekenisvolle uitspraak aan in de context van een anekdote. Hiervoor nodigen we steeds iemand anders uit om een duit in het zakje te doen.
Niet uw dienstknecht
Ed Nijpels (VVD) nam in zijn interview met NRC Handelsblad van afgelopen zaterdag met zoveel woorden zijn partijleider de maat. Zo zei hij dat het bij leiderschap er ook om gaat je eigen tegenspraak te organiseren. Tegenspraak valt tegenwoordig niet zelden in verband met de zogeheten nieuwe bestuurscultuur. Ook door een te hoge omloopsnelheid van topambtenaren via de Algemene Bestuursdienst zou het hieraan schorten in hun relatie met bewindslieden.
In de jaren negentig kregen voorzitter Arthur Docters van Leeuwen van het College van procureurs-generaal en secretaris-generaal Tjibbe Joustra van het ministerie van Landbouw en Visserij het predicaat ‘ondernemende ambtenaar’. De ondertoon van dat begrip beloofde voor beiden weinig goeds; ze golden als ambtenaren die hun plaats niet kenden.
De institutionele crisis van die jaren op Justitie vertaalde zich in een dramatische crisis tussen personen, waarbij paranoia soms aan de macht leek. Die spanning liep ook op in de relatie tussen minister van Justitie Winnie Sorgdrager (D66) en Docters. Zoveel was duidelijk dat tegenspraak gevoelig lag.
Nadat Sorgdrager Docters weer eens had ontboden voor een reprimande ten departemente, bestemd voor politiek-publicitaire consumptie (al dan niet uit anonieme bron), liet hij terug op het parket-generaal verslag maken. Het was dossiervorming uit zelfbescherming, want: ‘Beter mee verlegen dan om verlegen’. Docters voelde zich bepaald gemaltraiteerd. Toen hij zich in het onderhoud met de minister als voetenveeg behandeld voelde hield hij haar voor: ‘Ik ben wel uw dienaar, niet uw dienstknecht’.
Gert Jan Verhoog, oktober 2022
Nieuwsarchief
De journalist, de code en de NPO
Ongehoord Nederland, afgekort ‘ON!’, heeft heel wat te stellen met de Journalistieke Code van de NPO. De boetes wegens overtreding dwarrelen binnen. Dat is een ...
Leermeesters: Vliegende galop
In de jaren negentig was Marten Oosting de Nationale Ombudsman. Ik werkte er in die tijd een paar jaar als klachtenonderzoeker. Het instituut komt op ...
NC Magazine met Patrick Cammaert en Splinter Chabot
De voorjaarseditie van het NC Magazine is er! NC Magazine is de halfjaarlijkse publicatie van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Lees in dit ...
Leermeesters: Foutenmarge
Evert Bloembergen, telg uit een geslacht van bankiers, ondernemers en hoogleraren, was mijn tweede baas. De doopsgezinde voorzitter van de Raad van Bestuur, die bij ...
Hoofdpijndossier spreidingswet
Op 28 maart jl. diende staatssecretaris Eric van der Burg van Justitie en Veiligheid het wetsvoorstel in voor de ‘Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen’, ...
Intelligentie
U, lezer, hebt allicht schoolgaande kinderen en dan leest u in dit stukje denk ik geen nieuws. Maar als kinderloze vijftiger mis je gemakkelijk de ...
Test voor ’s lands stabiliteit
Na de provinciale verkiezingen Hoe stabiel is Nederland nog? De verkiezingen voor de Provinciale Staten zijn uitgelopen op een test voor ’s lands politieke stabiliteit. ...
Qatargate – hoe lobbyisten wederom als EU-zondebok gebruikt worden
In december vorig jaar bracht een onderzoek door het Centraal Bureau voor de Bestrijding van Corruptie (CDBC), een eenheid van de Belgische Federale Politie, het ...
Censureer je kunst, neem je kinderen niet serieus
In de week naar de lancering van mijn kinderboekendebuut laait de discussie op over het censureren van de boeken van Roald Dahl. De boeken die ...