Goede leermeesters geven hun vakmanschap graag door en halen met aandacht, geduld en coaching het beste uit hun leerling. Dit kan impliceren dat iemand ervoor kiest om leermeester te zijn, maar misschien zijn de beste het onbewust. Sinds de start in 1987 van mijn 33-jarige ambtenarenbestaan kwalificeerden meerderen als leermeester, evenals in mijn huidige job als directeur ProDemos. In mijn geval leermeesters in ambtelijk of politiek vakmanschap. Er springt er één uit, en wel een vakvrouw.
Eric Stokkink. Foto door Bart van Vliet/ProDemos
In mijn werk voor het ministerie van onderwijs arriveerde Marja van Bijsterveldt na de komst van het kabinet Balkenende IV in 2007 als staatssecretaris. In haar portefeuille zat het voortgezet onderwijs, mijn toenmalige werkveld. Ik mocht blijven helpen bij haar ondersteuning nadat zij minister van OCW werd in het opvolgende kabinet Rutte I (2010 – 2012). Gedreven, hardwerkend en een netwerker pur sang. Dit was ook hard nodig geweest in haar voorzitterschap van het CDA, voordat zij bewindspersoon werd.
Marja beheerste haar dossiers en het politieke krachtenveld goed. Haar optreden was even resoluut als menselijk en benaderbaar. Ze nam eens onaangekondigd de lift naar mijn kamer op de 11e om bij een kop koffie een dossier door te nemen. Voorbijgaande collega’s keken verbaasd naar binnen; OCW-bewindslieden werken meestal op hun kamer op de 5e. Tijdens Kamerdebatten over bijvoorbeeld voortijdig schoolverlaten en de maatschappelijke stage kon ik als adviseur naast haar op de eerste rang getuige zijn van haar vakmanschap, inclusief haar meestal relaxte houding. Zo deelden we tijdens een debat eens fluisterend ons beider indruk dat een Kamerlid met mij flirtte (jawel). Haar ontspanning en humor waren uitnodigend; in een debat over onderwijssegregatie bracht een bode namens een opponent Kamerlid eens een kop koffie, met op een briefje erbij de tekst “dit is geen zuivere koffie”. Er zat rode wijn in het kopje. Ook als er veel op het spel staat, kun je mens blijven.
Marja van Bijsterveldt
Ik denk dat Marja, nu alweer vele jaren burgemeester van Delft, de kwalificatie leermeester zelf met een milde glimlach zou begroeten. Dit ook omdat ze niet per se haar carrière en successen uitbundig etaleert. Hoe dan ook ben ik haar nog altijd erkentelijk voor een inhoudelijk, procesmatig en in werkhouding boeiende en leerzame periode. Bij haar afscheid gaf ik haar van de weeromstuit drie klinkende pakkerds. Voor deze gelegenheid, iets meer ingetogen: dankjewel, Marja.
Eric Stokkink, directeur van ProDemos.
We werken voor bestuurders en andere leidinggevenden, geven raad en voeren opdrachten uit. Zo komen we principalen tegen met wie we optrekken, van alles beleven en van wie we dikwijls spelenderwijs ook veel opsteken. Leermeesters, of ze nu een begrip en nog onder ons zijn of niet, geven diepe inzichten aan ons mee dan wel van anderen aan ons door. Soms ongemerkt putten we zo wijsheid uit het werkzame leven die weer boven komt drijven in een min of meer vergelijkbaar geval, die we aanhalen in het gesprek. In deze rubriek laten we telkens iemand anders aan het woord over een betekenisvolle leermeester in zijn of haar werk, niet zelden in de context van een uitspraak of anekdote. Eerder kwamen in deze rubriek zo gevleugelde woorden of een handreiking ter sprake van en voorvallen met Arthur Docters van Leeuwen (door Gert Jan Verhoog), Anton Dreesmann (door Eric Janssen), mr Cremers (door Jan Suyver), Greetje Segall (door Hans Maarten Parigger), Evert Bloembergen (door Joan Smithuis), Marten Oosting (door Henriette van Wermeskerken), Frank Lucassen (door Barthold van Hasselt), Harry Baayen (door Joop Pot), Ad Melkert (door David Jongen), Willem Breedveld (door Louis Cornelisse) en Mr. Stibbe (door Germ Kemper).
***
Klik hieronder voor eerdere artikelen uit onze rubriek ‘Leermeesters’:
Nieuwsarchief
Paul Rosenmöller: Wie was ooit de nar van het Binnenhof?
Wordt er een taboe doorbroken als je een ode brengt aan een voormalig collega als deze ook nog eens aan de andere kant van ...
Patrick Cammaert: Je blijft altijd verantwoordelijk
Bovenal in het militaire beroep zijn goed leiderschap en teamwork cruciaal. Leven en dood kunnen daarvan afhangen. Als een team verliest in de sport, ...
De NAVO als existentiële bedreiging
Op 24 en 25 juni vindt in Den Haag de veelbesproken NAVO-top plaats, die niet in de laatste plaats zal gaan over Oekraïne. De ...
S&V Raadgever Peter Mous: tien ICT-inzichten voor bestuurders
Achterin de middag gaat de telefoon: een bestuurder belt me die worstelt met ICT. Dat op zichtzelf hoeft geen verbazing te wekken. Al sinds ...
Kees van der Staaij: Een scheutje hofnar graag
De hofnar kon in oude tijden dingen doen die anderen niet zomaar konden: op een speelse manier kritiek leveren op de machthebber. Gert Jan ...
Taakstraf binnen muren van gevangenis als geloofwaardig alternatief
Bied de taakstraf voor iets minder lichte misdrijven aan binnen de muren van de gevangenis. De noodzakelijke geloofwaardigheid van deze straf kan zo voor ...
Justitie, en een kleine geschiedenis van het tekort
Komende week stemt de Tweede Kamer opnieuw over een motie die zich verzet tegen vervroegde vrijlating van gedetineerden wegens capaciteitsproblemen binnen de Dienst Justitiële Inrichtingen ...
Leermeester in onderzoek: het belang van vertrouwen en maatschappelijke relevantie
Van vliegtuigrampen tot treinongevallen, van industriële calamiteiten tot crises in de zorg – onderzoek naar dit soort voorvallen is belangrijk, maar geen exacte wetenschap. ...
De innerlijke nar in het collectief losmaken
Waar is de nar voor het Binnenhof? stelde Gert Jan Verhoog zich afgelopen nazomer de vraag. Eén nar, die dapper en dwarsdenkend de strijd aanbindt ...