Met de verhuizing (lees: ‘Zijn de bomen nog kaal op ’t Voorhout’) van het Smidswater naar het Lange Voorhout vestigt Schinkelshoek & Verhoog zich in een pand met een bijzondere geschiedenis. Op nummer 52, pal naast hotel Des Indes, strijkt S&V neer in het voormalige hoofdkantoor van de Nederlandse Generale Staf sectie III (GS III): de eerste Nederlandse militaire inlichtingendienst.
GS III werd opgericht op 25 juni 1914. Nadat de dienst in eerste instantie was ondergebracht bij het hoofdkwartier van de Generale Staf aan de andere kant van het Voorhout, op nummer 7, kreeg deze later een eigen plek in het 19e-eeuwse pand op nummer 52, tegenwoordig een Rijksmonument.
Het eerste hoofd van de militaire inlichtingendienst GS III was Luitenant Hendrik Anton Cornelis Fabius. De dienst hield zich bezig met het verzamelen van militaire inlichtingen uit andere Europese landen en deed ook aan contraspionage. De Eerste Wereldoorlog maakte dat de dienst snel groeide. Bij de oprichting was Fabius nog de enige medewerker, in 1918 bestond de dienst uit 24 mensen.
Na de Eerste Wereldoorlog ging GS III zich meer bezighouden met binnenlandse aangelegenheden. De dienst werd opgesplitst in GS IIIA en GS IIIB. Die laatste tak werd ondergebracht bij Binnenlandse Zaken en werd de Centrale Inlichtigendienst. In Rusland had inmiddels de revolutie plaatsgevonden en dat leidde elders in Europa tot angst voor soortgelijke ontwikkelingen. Daarom hield GS IIIB de socialistische leider Pieter Jelles Troelstra scherp in de gaten. Drie medewerkers volgden zijn activiteiten 24 uur per dag. De revolutionaire angst bleek uiteindelijk ongegrond.
Na de Nederlandse capitulatie in de Tweede Wereldoorlog kwam het werk van GS III aan het Voorhout ten einde. Het werd (deels) voortgezet door de Centrale Inlichtingendienst in Londen. Pal naast Lange Voorhout 52, in hotel Des Indes, werd in mei 1945 het Bureau Nationale Veiligheid opgericht – de voorloper van de huidige AIVD.
Jelle Baartmans
Bronnen: Wikipedia | Traces of War | Historiek | Trouw | Clingendael | Vliegveld Ockenburg | Gemeente Den Haag
Nieuwsarchief
Nieuw elan?
Aan de vooravond van de start van Rutte IV Nieuw elan? Zelden zal een nieuw kabinet in Den Haag met zoveel scepsis zijn ontvangen als ...
Overtreffende trap
Je zult maar Kamerlid zijn. Zeker, het is nooit een simpel baantje geweest. Er worden zo veel uiteenlopende, zelfs tegenstrijdige eisen aan Kamerleden gesteld dat ...
S&V Dossier: De sturende kracht van Brussel
In 1947 begon in Nederland de traditie van ‘het koffertje’ op Prinsjesdag. Het uitspreken van de Troonrede door de koning en het aanbieden van de ...
Jasper van Hylckama Vlieg versterkt S&V Coaching
Adviesbureau Schinkelshoek & Verhoog (S&V) is een coachingspraktijk rijker. Coachen deden we al, maar nu stappen we over onze bescheidenheid heen en treden we hiermee ...
Leren we het nou nooit?
Tijdens deze kabinetsformatie wordt Den Haag overstelpt met adviezen. Dat is gebruikelijk, maar wat nu opvalt is dat ook de Hoge Colleges van Staat en ...
Ambtenarenkracht
Hulde aan de schrijvende ambtenaar die, eenmaal achter het toetsenbord gekropen, volop in zijn kracht staat! Het levert soms gedenkwaardig proza op. Neem een zin ...
Brussel: dichterbij dan ooit
Al sinds jaar en dag voorziet Schinkelshoek & Verhoog (S&V) opdrachtgevers van maatwerk in monitoren en analyse in de vorm van Haagse Signalen. Politiek Den ...
S&V verwelkomt Shirley Gast
Shirley Gast treedt als associé toe tot Schinkelshoek & Verhoog (S&V). Met de komst van Shirley Gast versterkt het kantoor zich met ruim twintig jaar ...
Een begroting die niet alles zegt
Opnieuw een afwijkende Prinsjesdag en deze keer niet zozeer door Corona. Met wat voor begroting hebben we eigenlijk van doen? Beleidsarm of toch niet, nieuwe ...