“Een petitie heeft op onze website nog nooit zo snel zo veel handtekeningen gekregen als die voor onmiddellijke afschaffing van het coronatoegangsbewijs”, zegt Reinder Rustema, één van de oprichters van stichting petities.nl.
Het manifest Onverdeeld Open werd meer dan 872.000 keer getekend. De statistieken van de website laten zien dat het merendeel van de handtekeningen werd gezet op zaterdag 5 en zondag 6 februari, in het weekend. Het draagvlak voor de maatregelen is, na twee jaar op- en afschalen, zo goed als weg. De betrokkenheid bij deze petitie was groot. In de eerstvolgende persconferentie van 15 februari kondigde Ernst Kuipers aan dat de coronamaatregelen in dezelfde maand nog gefaseerd worden afgeschaft.
Is dit het nieuwe elan, waar Rutte en Kaag het steeds over hebben? Zien we een overheid die echt luistert naar de samenleving? Na het soms grillige coronacrisisbeleid en de toeslagenaffaire komt de overheid niet meer weg met beleid zonder draagvlak. Nederlanders zijn gewoonweg te betrokken, te mondig en kunnen hun weerstand steeds beter kanaliseren via activisme, demonstraties, petities of participatie. Met dank aan sociale en landelijke media bereiken deze geluiden van weerstand zeer snel een zeer grote massa.
En met zo’n 17,6 miljoen kritische stuurlui aan wal, is het niet moeilijk op weerstand te stuiten. Tegendenken zit in ons DNA, vindt ook Jan Renkema. ‘Dat maak ik zelf wel uit.’, is een veelgehoorde grondhouding van Nederlanders. Het woord ‘participatie’ alleen al, strijkt ons tegen de haren omdat het alles in zich lijkt te hebben wat ons DNA ons niet ingeeft: meedenken, geduld hebben, conformeren, samen optrekken met belangenorganisaties en /of de overheid. Die overheid die het toch niet allemaal begrijpt of met inspraakprocedures werkt die zodanig ingewikkeld zijn, dat de grote middenmoot er niet eens aan begint. En participatie voorbehouden blijft aan lobbyend bedrijfsleven, vergadertijgers met een lange adem of activisten.
Als er al één groep tevreden is, meldt zich al een andere groep met kritiek, nieuwe invalshoeken en tegenargumenten. Hoe krijgen overheden dan gedragen beleid? Ik geef het je te doen. Vaak wordt gezegd dat weerstand helemaal niet erg is, omdat het een teken van betrokkenheid is. Zonder wrijving geen glans…
En dat inzicht zullen we hard nodig hebben voor het aanpakken van de volgende crisis die zich nu aandient. Die van klimaatverandering, CO2-reductie en de energietransitie. Omdat we daarvoor, net als voor de coronapandemie, onze krachten moeten bundelen. De commissie Brenninkmeijer heeft zich verdiept in de benodigde participatie van burgers met bijvoorbeeld burgerfora. En concludeert dat dit niet alleen op lokaal en regionaal niveau nodig is, maar ook landelijk. Rekening houdend met onze kritische grondhouding. Brenninkmeijer draait het om in zijn advies: de overheid moet zich anders organiseren en voor haar beleid werken met burgerfora. En dan niet – voor de check – om het vinkje voor participatie te kunnen zetten. Maar voor het maken van beleid dat goed werkt in de praktijk van de mensen die ermee te maken krijgen zodra het wordt geïmplementeerd. En als dat niet aanslaat, is er altijd nog de mogelijkheid van een petitie; wat meer appelleert aan ons DNA, want dan kan je heel zichtbaar en ongenuanceerd aangeven dat je tegen bent. Dát werkt goed bij Nederlanders.
Kortom, noem het activisme of burgerbetrokkenheid. Doe het met participatie of petities. Het is om het even. Tegendenken vanuit een individueel perspectief is makkelijker en sneller, en samen komen we verder.
Linda Tops-Miete, februari 2022
Linda Tops
foto: Gerhard van Roon
Nieuwsarchief
S&V Dossier: Leefstijlpreventie is geen strikt nationale aangelegenheid meer
Het stof van de campagnes is neergestreken, de stemmen zijn geteld. Vanaf nu zal duidelijk worden welke partijen gaan deelnemen aan de kabinetsformatie, en welke ...
Filantropie met S&V thuis in Den Haag en Brussel
Schinkelshoek & Verhoog (S&V) organiseert speciaal voor filantropische organisaties binnenkort een tweeluik interactieve webinars, gericht op Den Haag en op Brussel. Gastheer en gespreksleider is ...
De Tweede Kamerverkiezingen: misschien wel ongewisser dan ooit
Met nog drie weken te gaan voordat op 17 maart de Tweede Kamerverkiezingen worden gehouden, zie we dagelijks hoe politieke partijen worstelen met de vraag ...
8,5 miljard, met dank aan corona…
Onderwijs. Zo belangrijk, maar toch altijd geld tekort. Onderwijsvernieuwingen die het allemaal nog ingewikkelder maken en leraren die op het Malieveld hun wanhoop uiten over ...
‘Niet zo’n stoffig kabinet, toch?’
"'We gaan vast en zeker niet de geschiedenis in als een kabinet dat alleen maar op de winkel gepast heeft.' Rond de jaarwisseling van 2019 ...
Geen tijd om uit te blazen aan het Binnenhof
De essentie van het demissionair worden van een kabinet is dat enkel essentiële, lopende onderwerpen, bijvoorbeeld wetsvoorstellen, nog op de Kameragenda komen. Gevoelige onderwerpen zullen ...
S&V aan de slag met podcasts en webinars
Met de installatie van camera, microfoon en beeldscherm is de inrichting van 'Studio Smidswater' een feit. Intussen is de podcast niet meer weg te denken ...
Vrijheid van meningsvorming tijdens crises
“Ik werd op social media ineens in het kamp van complotdenkers geschaard. Terwijl ik niet geloof in complottheorieën.” “Maar,” zegt ze verbouwereerd, “hoe kan ik ...
Vertrouwen herstellen: een gigantische klus
Het woord dat de laatste tijd het beeld van de Nederlandse politiek bepaalt is: wantrouwen. Ministers die elkaar niet vertrouwen; Kamerleden die ministers niet vertrouwen; ...