Met de verhuizing (lees: ‘Zijn de bomen nog kaal op ’t Voorhout’) van het Smidswater naar het Lange Voorhout vestigt Schinkelshoek & Verhoog zich in een pand met een bijzondere geschiedenis. Op nummer 52, pal naast hotel Des Indes, strijkt S&V neer in het voormalige hoofdkantoor van de Nederlandse Generale Staf sectie III (GS III): de eerste Nederlandse militaire inlichtingendienst.
GS III werd opgericht op 25 juni 1914. Nadat de dienst in eerste instantie was ondergebracht bij het hoofdkwartier van de Generale Staf aan de andere kant van het Voorhout, op nummer 7, kreeg deze later een eigen plek in het 19e-eeuwse pand op nummer 52, tegenwoordig een Rijksmonument.
Het eerste hoofd van de militaire inlichtingendienst GS III was Luitenant Hendrik Anton Cornelis Fabius. De dienst hield zich bezig met het verzamelen van militaire inlichtingen uit andere Europese landen en deed ook aan contraspionage. De Eerste Wereldoorlog maakte dat de dienst snel groeide. Bij de oprichting was Fabius nog de enige medewerker, in 1918 bestond de dienst uit 24 mensen.
Na de Eerste Wereldoorlog ging GS III zich meer bezighouden met binnenlandse aangelegenheden. De dienst werd opgesplitst in GS IIIA en GS IIIB. Die laatste tak werd ondergebracht bij Binnenlandse Zaken en werd de Centrale Inlichtigendienst. In Rusland had inmiddels de revolutie plaatsgevonden en dat leidde elders in Europa tot angst voor soortgelijke ontwikkelingen. Daarom hield GS IIIB de socialistische leider Pieter Jelles Troelstra scherp in de gaten. Drie medewerkers volgden zijn activiteiten 24 uur per dag. De revolutionaire angst bleek uiteindelijk ongegrond.
Na de Nederlandse capitulatie in de Tweede Wereldoorlog kwam het werk van GS III aan het Voorhout ten einde. Het werd (deels) voortgezet door de Centrale Inlichtingendienst in Londen. Pal naast Lange Voorhout 52, in hotel Des Indes, werd in mei 1945 het Bureau Nationale Veiligheid opgericht – de voorloper van de huidige AIVD.
Jelle Baartmans
Bronnen: Wikipedia | Traces of War | Historiek | Trouw | Clingendael | Vliegveld Ockenburg | Gemeente Den Haag
Nieuwsarchief
Schone handen
“Excuses Shell en een volledig vertrek uit Rusland”, “Scheepsbouwer Damen stopt voorlopig met leveren aan Rusland”, “Advocatenkantoor Houthoff verbreekt banden met Russische overheid en klanten”, ...
Het aftellen is begonnen…
Vanaf woensdagavond is het aftellen begonnen. De gemeentelijke verkiezingen waren niet meer dan een eerste, ruwe peiling voor de steun voor partijen rond Rutte IV. ...
Helden
Het krachtigste verhaal van de afgelopen oorlogsweken was natuurlijk dat van de grensbewakers op Slangeneiland. Geconfronteerd met een hardvochtige Russische marinecommandant die hen sommeerde de ...
Masterclass: De kunst van het voorzitten zonder hamer
16 maart gaan we weer naar de stembus om de nieuwe gemeenteraden te kiezen. De weken daarna kiezen de gemeenten hun nieuwe wethouders en de ...
Over burgerbetrokkenheid gesproken…
"Een petitie heeft op onze website nog nooit zo snel zo veel handtekeningen gekregen als die voor onmiddellijke afschaffing van het coronatoegangsbewijs", zegt Reinder Rustema, ...
Gemeenteraadsverkiezingen 2022: Valkuilen voor de formaties
Met de raadsverkiezingen zijn ook de gemeentelijke formaties in aantocht. Joan Smithuis geeft een aantal adviezen. De snelle wisseling van politieke generaties in gemeenten ...
S&V Dossier: De opmars van mediation
Mediation is in Nederland niet langer de grote onbekende. Steeds vaker en meer hoor je over deze vorm van conflictoplossing. Waar men mediation vroeger beschouwde ...
Iets meer consideratie, graag
Kritiek op de Kamervoorzitter als afleidingsmanoeuvre De Kamervoorzitter verdient iets meer consideratie. Rond de debatten bij het eerste optreden van Rutte IV in de Tweede ...
S&V verwelkomt Diederik Nassenstein
S&V verwelkomt Diederik Nassenstein, die sinds kort direct verantwoordelijk is voor de financiële administratie van S&V. Diederik doet dit naast zijn studie Bedrijfskunde aan de ...