Brussel in Coronatijd: kan Duitsland de ‘Ordnung’ terugbrengen?

Op 1 juli gaat het Duitse EU-voorzitterschap van start. Een ondankbare taak, want voorganger Kroatië heeft er een rommeltje van gemaakt. Goed, een plotselinge pandemie komt je beleidsagenda natuurlijk nooit ten goede maar de scepticus zal aanvoeren dat de Kroaten vanaf het begin van hun voorzitterschap de zaakjes niet op orde hadden. Zo werd er voor een aantal grote dossiers veel te weinig werkgroepen ingepland om realistisch gezien tot een Algemene Oriëntatie (AO) te komen in juni.

Patrick Gibbels
Foto: Gerhard van Roon

Een van deze dossiers is de Verordening inzake compensatie en bijstand van luchtreizigers, ook wel “passagiersrechtenverordening”, waar wij zelf zeer actief in waren en zijn. Het was voorheen al geen makkie om je recht te halen bij de luchtvaartmaatschappijen. Als je de kleine lettertjes al kon vinden of het goed verstopte telefoonnummer op de website had gevonden, werd je bij het indienen van een claim vaak met een kluitje in het riet gestuurd. Toen COVID-19 de luchtvaartsector compleet lamgelegd had, kon je zelfs fluiten naar je geld als je vlucht geannuleerd werd. Als dank voor de gratis crisis-lening die je zojuist aan de maatschappij had gegeven kreeg je een mooie voucher. Volgens Mark Rutte moest je die dan gewoon in je la leggen, bij je andere vouchers. Althans, zo had hij het gedaan. Als je op vakantie kon gaan had je blijkbaar geld over, zo klonk het. Dat veel mensen het hele jaar werken voor hun vakantie en zij het geld in Coronatijd waarschijnlijk harder nodig hebben dan de luchtvaartmaatschappijen vergeten we maar even. Je zou haast denken dat de regering een belang heeft in de luchtvaartmaatschappij…

Bovenstaand zorgde er wel voor dat de Brusselse besluitvormingsmachine ondanks Corona op volle toeren draaide. Hoewel de fysieke Brusselse wandelgangen leeg bleven, was er in de virtuele wandelgangen niet genoeg ruimte voor anderhalve meter afstand. Beleidsmakers en lobbyisten trokken massaal naar Skype en Zoom om daar de gesprekken op verrassend efficiënte wijze voort te zetten. Waar enerzijds het oogcontact van een fysieke afspraak mist, heeft het iets ontwapenends om iemand te spreken aan zijn of haar eigen keukentafel en lijkt het soms zelfs alsof er beter naar elkaar geluisterd wordt. Tot een Algemene Oriëntatie zal het echter niet komen omdat niemand weet wat de toekomst brengt voor de luchtvaart en het toerisme en dus ook niemand een duidelijke positie wil nemen in de lopende dossiers.

De Europese Commissie heeft op haar beurt grote moeite de Lidstaten in het gareel te houden. Europese regels worden op onwettige wijze eenzijdig opgeschort en terwijl de Europese Commissie haar best doet om de poot stijf te houden durft zij het onder de huidige omstandigheden niet aan om inbreukprocedures te starten tegen Lidstaten. De huidige crisissituatie is een echte stress-test voor de Europese Unie. Terwijl met grote regelmaat de vraag gesteld wordt ‘waarom er niet meer coördinatie komt vanuit Brussel’, wordt pijnlijk duidelijk hoe weinig bevoegdheden wij de afgelopen jaren aan Brussel hebben willen geven. Inzake volksgezondheid is de EU nauwelijks bevoegd en zal zij dus enkel advies kunnen geven.

Door de Coronacrisis heeft de Commissie een afgezwakt werkprogramma naar buiten gebracht. Een deel van de Duitse prioriteiten heeft al plaats moeten maken voor crisismaatregelen, nu zal Duitsland ook agendapunten moeten laten vallen vanwege de ongewenste beleidserfenis van de Kroaten. Dat gezegd hebbende, als iemand de ‘Ordnung’ in Brussel kan laten wederkeren, zijn het onze Oosterburen. We zullen zien.