Met de verhuizing (lees: ‘Zijn de bomen nog kaal op ’t Voorhout’) van het Smidswater naar het Lange Voorhout vestigt Schinkelshoek & Verhoog zich in een pand met een bijzondere geschiedenis. Op nummer 52, pal naast hotel Des Indes, strijkt S&V neer in het voormalige hoofdkantoor van de Nederlandse Generale Staf sectie III (GS III): de eerste Nederlandse militaire inlichtingendienst.
GS III werd opgericht op 25 juni 1914. Nadat de dienst in eerste instantie was ondergebracht bij het hoofdkwartier van de Generale Staf aan de andere kant van het Voorhout, op nummer 7, kreeg deze later een eigen plek in het 19e-eeuwse pand op nummer 52, tegenwoordig een Rijksmonument.
Het eerste hoofd van de militaire inlichtingendienst GS III was Luitenant Hendrik Anton Cornelis Fabius. De dienst hield zich bezig met het verzamelen van militaire inlichtingen uit andere Europese landen en deed ook aan contraspionage. De Eerste Wereldoorlog maakte dat de dienst snel groeide. Bij de oprichting was Fabius nog de enige medewerker, in 1918 bestond de dienst uit 24 mensen.
Na de Eerste Wereldoorlog ging GS III zich meer bezighouden met binnenlandse aangelegenheden. De dienst werd opgesplitst in GS IIIA en GS IIIB. Die laatste tak werd ondergebracht bij Binnenlandse Zaken en werd de Centrale Inlichtigendienst. In Rusland had inmiddels de revolutie plaatsgevonden en dat leidde elders in Europa tot angst voor soortgelijke ontwikkelingen. Daarom hield GS IIIB de socialistische leider Pieter Jelles Troelstra scherp in de gaten. Drie medewerkers volgden zijn activiteiten 24 uur per dag. De revolutionaire angst bleek uiteindelijk ongegrond.
Na de Nederlandse capitulatie in de Tweede Wereldoorlog kwam het werk van GS III aan het Voorhout ten einde. Het werd (deels) voortgezet door de Centrale Inlichtingendienst in Londen. Pal naast Lange Voorhout 52, in hotel Des Indes, werd in mei 1945 het Bureau Nationale Veiligheid opgericht – de voorloper van de huidige AIVD.
Jelle Baartmans
Bronnen: Wikipedia | Traces of War | Historiek | Trouw | Clingendael | Vliegveld Ockenburg | Gemeente Den Haag
Nieuwsarchief
Italië
Op Twitter zie je tussen de grappige dierenfilmpjes, het gescheld en de oorlogsbeelden door soms nog wel eens iets nuttigs langskomen. Laatst nog: een onderzoek ...
Kij
Met welke persoonlijke voornaamwoorden moet je non-binaire personen aanduiden, die zich zowel hij als zij voelen of juist geen van beiden? Media gebruiken hiervoor wel ...
Chris van Dam: ‘De overheid is niet meer op voorhand te vertrouwen’
DEN HAAG, 6 juli 2022 – Twee jaar geleden startte de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) haar werkzaamheden, die uiteindelijk resulteerden in het rapport ‘Ongekend Onrecht’. ...
Komen we hier nog uit? Over ongekend onrecht en institutioneel wantrouwen
Twee jaar na de start van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag kijkt voormalig Kamerlid en commissievoorzitter Chris van Dam terug op het werk en de conclusies ...
Masterclass Gerdi Verbeet: maak tijd voor strandwandeling!
Corona heeft het vergaderen op z’n kop gezet. En dus ook de rol van de voorzitter. Online vergaderen gaat niet meer weg, terwijl met elkaar ...
Tegen de klippen op
Een vechtkabinet? Een tussendoortje? Een verlegenheidsoplossing? Een kabinet-dat-op-de winkel-past? Of toch een hervormingskabinet? Hoe het vierde kabinet van premier Mark Rutte de geschiedenis zal ingaan, ...
Beleidsontwikkeling in beeld: regie, wetenschap en bundelen van krachten
“Wetenschap vinden wij maar zo-zo. Analyseren vinden wij een no-go. Ze kunnen ons nog meer vertellen, maar wij geven niks om modellen.” Niels van der ...
Martin van Bruggen aan boord van S&V
Martin van Bruggen (1956) verbindt zich als associé aan Schinkelshoek & Verhoog. Van Bruggen is een ervaren en allround communicatiespecialist met een voorliefde voor het ...
Chris van Dam houdt Binnenhoflezing 2022
Chris van Dam houdt de tweede Binnenhoflezing. Van Dam verwierf aanzien als voorzitter van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag. Zijn commissie bracht hierover een onthullend rapport ...